شورای فرهنگ عمومی ایران در اولین سالگرد کشته شدن محمود صارمی، روز ۱۷ مرداد را روز خبرنگار نامیده است. سال ۱۳۷۷محمود صارمی خبرنگار خبرگزاری جمهوری اسلامی مستقر در مزار شریف افغانستان، به همراه ۸ نفر از کارکنان سرکنسولگری ایران در این شهر توسط عوامل گروه طالبان کشته شدند.
این نامگذاری گویای سختی و پرخطر بودن شغل خبرنگاران است؛ شغلی که با وجود استرس و دردسرهای فراوان، درآمد چندانی برای خبرنگاران ندارد. گاهي در جامعهی ما از سختی كار خبرنگاران سخن به ميان میآيد و هركس در حد شناخت خود از اين شغل پرتنش و پرخطر كه گاهی با وجود سختیهای كشندهاش شور و شيرينی را نيز به همراه دارد، سخن میگويد ولی تا زمانی كه افراد در اين جايگاه قرار نگيرند و با سختيهای آن دست و پنجه نرم نكنند شغل پرخطر، سخت و كم درآمد را لمس نمیكنند. خبرنگاران، مشكلات اجتماعی را جستوجو ميكنند، به واقعيتهای تلخ پی میبرند، مسائل و نيازهای جامعه را درك میكنند و برای انتشار آن خود را مسئول میدانند و چون رابط بين مردم و مسئولان هستند نمیتوانند بیتفاوت باشند و غفلت بورزند در نتيجه با قلم خود به جنگ كاستیها، سهلانگاریها و كمبودهای موجود میروند و گاهی هم در اين راه تنبيه و تحقير و تهدید میشوند ولی همچنان در راستای شفافسازی و اطلاعرسانی میکوشند.
خبرنگاران در تمامی اتفاقاتی که در جامعه میافتد حضور پررنگ دارند، نه تنها در کشور خودشان بلکه در سراسر دنیا. از تهیهی گزارش زنده از آتش سوزی جنگلها و ساختمانها و آسمانخراشها گرفته تا تهیهی گزارش از وقوع آتشفشانها، سیلها، مخابرهی اطلاعات از زلزلهها، پوشش جنگهای سراسر جهان وبررسی تعداد کشتهها و زخمیها، حضور در اعتراضات و اعتصابات مردمی با وجود خطر به گروگان گرفته شدن و حتی کشته شدن. نمونهی داخلی این امر حادثه دیدن و فوت خبرنگار کوشای «ایرنا» مرحوم کاظم اخباری در حادثهی انفجار قطار در سال ۱۳۸۲ در نیشابور بود. وی که اخبار اولیهی این حادثه را برای «ایرنا» مخابره کرده بود با انفجار مهیبی که در محل حادثه رخ داد جان خود را از دست داد. همان طور گه پیشتر اشاره شد سال ۱۳۷۷ نیز شهید محمود صارمی در حملهی طالبان به سرکنسولگری جمهوری اسلامی ایران در مزار شریف افغانستان به شهادت رسید و کاظم اخوان، عکاس و خبرنگار جاوید الاثر «ایرنا» نیز از سال ۱۳۶۱ به همراه احمد متوسلیان و دو دیپلمات دیگر توسط نیروهای فالانژ لبنانی ربوده شد و تا کنون خبری از وی در دست نیست.
به طور کلی نسبت خبرنگاران آسیب دیده اعم از مجروح یا کشته شده در حوادث و رویدادهای سیاسی، اجتماعی و طبیعی به تعداد شاغلان این شغل در دنیا بسیار زیاد است و یکی از علل سخت و زیان آور شناخته شدن شغل خبرنگاری نیز همین امر است. تمامی اتفاقاتی که در جهان به وقوع میپیوندد نیازمند اطلاع رسانی است و این کار به عهدهی خبرنگاران است و بدیهی است که تمامی این خطرات، جان خبرنگار را، حتی بیشتر از بقیه مردم تهدید میکند چرا که او باید در صحنه حاضر باشد و گزارش تهیه کند و کوچکترین اشتباهی نهتنها آیندهی شغلی او را تهدید میکند بلکه افکار عمومی را نیز تحت تاثیر قرار میدهد.
علاوه بر خطرات فیزیکیای که به اندکی از آنها اشاره شده، خطرات روانی نیز خبرنگاران را تهدید میکند؛ خطراتی مانند استرس، اضطراب، ترس، تهدید، آسیبهای روحی از دیدن اجساد و کشته شدگان جنگها، ارتباط با مصائب اجتماعی، فقر، انواع فسادها و… که موجب آسیب روانی و تحریک عواطف خبرنگاران به عنوان یک انسان مسئول میشود.
با در نظر گرفتن تمامی این زیانها منطقی است که حرفهی خبرنگاری را جزو مشاغل پر خطر دنیا بدانیم. در کشور ما نیز به این موضوع پرداخته شده و هرچند کم، اما سعی شده است به این موضوع توجه شود، در همین راستا طرح سختی کار خبرنگاری در اسفند سال ۸۵ به تصویب مجلس رسید. ۱۸ مرداد ۱۳۹۶ نیز وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی از تشکیل کمیتهای برای تشخیص مشاغل خبرنگاری در مطبوعات و خبرگزاریها برای استفاده از مزایای شغل سخت و زیانآور خبر داد و گفت: خبرنگاران مشمول قانون بازنشستگی مشاغل سخت و زیانآور هستند. با این حال معلوم نیست که چرا برخی از بنگاههای خبری به این الزام قانونی تمکین نمیکنند و شانهی خود را از زیر بار تبعات آن خالی می کنند.
مهمترین امتیازی که قانون برای شاغلان به مشاغل سخت و زیانآور در نظر گرفته است بازنشستگی پیش از موعد است به طوری که طبق قانون بازنشستگی پیش از موعد در مشاغل سخت و زیان آور مصوب ۲۱ دی ماه ۱۳۹۵ افرادی که حداقل ۲۰ سال متوالی و ۲۵ سال متناوب در کارهای سخت و زیانآور اشتغال داشته و در هر مورد، حق بیمه مدت مذکور را به سازمان پرداخته باشند میتوانند تقاضای مستمری بازنشستگی کنند چرا که هر سال سابقهی پرداخت حق بیمه در کارهای سخت و زیان آور ۱٫۵ سال محاسبه خواهد شد.
اما برخی از بنگاههای رسانهای حق بیمهی شاغلان مشاغل خبری را به صورت عادی پرداخت و خبرنگاران و شاغلان در مشاغل خبری را از این امتیاز محروم میکنند.