صدمات چشمی کودکان، مراقبت های چشمی کودکان و دلایل افتادگی پلک فوقانی در کودکان و روش درمان آن
صدمات چشمی عارضه ای است که ممکن است در همه افراد رخ دهد. اما بیش از نیمی از صدمات چشمی در افراد زیر ۲۵ سال اتفاق می افتد.
مطلبی که در ادامه می آید در مورد صدمات چشمی کودک و مراقبت های چشمی کودکان، همچنین دلایل افتادگی پلک فوقانی کودک، برگرفته از سایت بیمارستان و مراکز فوق تخصصی چشم پزشکی نور است.
مراقبت های چشمی در کودکان
صدمات چشمی ممکن است در همه افراد رخ دهد. اما بیش از نیمی از صدمات چشمی در افراد زیر ۲۵ سال اتفاق می افتد.
۴۰% صدمات چشمی در طی فعالیت های ورزشی و تفریحی رخ می دهد.
براساس اطلاعت بدست آمده از مراکز درمانی، ۹۰% صدمات چشمی قابل پیشگیری هستند.
بسیار مهم است که والدین با صدمات بالقوه ای که در خانه و مدرسه بینایی کودکان آنان را تهدید می کنند، آشنا شوند
و فرزندان خود را در برابر این خطرات محافظت کنند.
کودکان و ورزش
امروزه کودکان از سنین پایین شرکت در فعالیت های ورزشی را آغاز می کنند.
آنها باید بیاموزند که چگونه از سلامت خود در برابر خطرات موجود در این ورزش ها مراقبت کنند.
در برخی از ورزش ها به طور معمول از وسایل محافظ چشمی استفاده می شود.
به عنوان مثال در اسکی همیشه از عینک محافظ استفاده می شود.
اما در ورزش هایی همچون فوتبال و بسکتبال، عینک محافظ رایج نبوده و استفاده نمی شود.
در ورزش هایی که در آن ها از توپ های کوچک یا وسایل تیز استفاده می شود، حتماً باید از عینک محافظ استفاده کرد.
در ورزش اسکی و اسکی روی آب، استفاده از عینک محافظ در برابر اشعه ماورای بنفش ضروری است.
والدین کودکان که فرزندان آنها دارای مشکل بینایی در یک چشم خود هستند، باید مرافبت بیشتری از چشم دوم انجام دهند
و شاید بهتر باشد کودک خود را از شرکت در برخی از ورزش های پرخطر منع کنند.
مراقبت های چشمی در منزل و هنگام بازی
برای آنکه بتوانید محیط امن تری برای کودکان خود مهیا کنید،
اسباب بازی هایی را خریداری کنید که متناسب با سن و آگاهی فرزند شما باشد.
هنگامی که کودکان از وسایل پرخطر مانند مداد، خودکار، قیچی، چنگال و چاقو استفاده می کنند مراقب آنها باشید.
به خاطر داشته باشید که بسیاری از وسایلی که به ظاهر خطرناک نیستند نیز می توانند صدمات چشمی جبران ناپذیری بر جای بگذارند.
به عنوان مثال گیره کاغذ، چوب، لباس های مفتولی که روکش پلاستیکی دارند و بسیاری دیگر از وسایل رایج در منزل از این جمله اند.
از اسباب بازی هایی که اشیایی را به اطراف پرتاب می کنند، نباید استفاده کرد.
استفاده از دارت ، تیر و کمان، تفنگ های ساچمه ای بسیار خطرناک هستند و کودکان مطلقاً نباید از آنها استفاده کنند.
تمامی مواد شیمیایی و شوینده را از دسترس کودکان خارج کنید، زیرا می توانند باعث سوختگی شیمیایی و مشکلات متعدد شوند.
کودکان خود را از بازی با آتش و نیز ایستادن در کنار کسانی که در حال آتش بازی هستند، منع کنید،
خصوصاً در چهارشنبه سوری باید به شدت مراقب فرزندان خود باشید.
هر ساله تعداد زیادی کودک در اثر آتش بازی و به کاربردن موار متحرقه دچار صدمات چشمی شده و متاسفانه تعدادی از آن ها در نهایت نابینا می شوند.
بهتر است والدین با مراقبت های کافی امکان آتش بازی محدود کودکان را فراهم آورده و از مواد آتش زای استاندارد استفاده نمایند.
مراقبت های جشمی در مدرسه
لازم است دانش آموزان به هنگام شرکت در آزمایشگاه شیمی از عینک محافظ استفاده کنند.
شیلد یا صفحه محافظ نیز در این موارد قابل استفاده است و بهتر است از نوع استاندارد باشد.
مراقبت از بینایی کودکان
چشم پزشکان معتقدند در کودکانی که یک چشم آنها دچار مشکل است، باید به شدت مراقب چشم سالم باشیم.
در بسیاری از مواردی که شاید در کودکان سالم و بدون مشکل چشمی استفاده از عینک محافظ ضروری نباشد، در این کودکان حتماً باید از عینک استفاده کرد.
عینک محافظ نیز شرایط و جنس خاصی دارد
و عینک هایی که از جنس شیشه باشند و یا عینک های پلاستیکی غیر استاندارد خود می توانند صدمات شدید تری را ایجاد کنند.
جنس عینک ها باید از پلی کربنات بوده و ضخامت مرکزی عدسی ۲ میلی متر باشد.
(بهتراست ضخامت عدسی در عینک های محافظ ورزشی ۳ میلی متر باشد. )
قاب عینک نیز باید محکم بوده تا خود باعث صدمه نشود.
اقدامات لازم در صورت وقوع حادثه
یک نکته را به خاطر بسپارید:
گاهی ضربه وارد شده به چشم به ظاهر هیجچ صدمه ای ایجاد نکرده،
اما ممکن است بعدها عوارض و اثرات آن، خود را نشان دهد.
لذا لازم است به هنگام بروز ضربات شدید به چشم و یا به سر، کودک شما توسط چشم پزشک معاینه شود.
سوختگی شیمیایی و حرارتی
در هنگام بروز سوختگی های شیمیایی و حرارتی تاخیر در شروع درمان باعث آسیب های جبران ناپذیر و شدید به چشم می شود.
در صورت ورود مواد شیمیایی به چشم اولین کاری که باید انجام شود،
شستشوی فوری چشم با مقادیر بسیار فراوان آب در محل حادثه است و سپس بیمار باید به مرکز چشم پزشکی انتقال یابد.
پارگی ناحیه پلک و صورت
درصورت وقوع خونریزی می توان آن را بافشار مستقیم با گاز استریل بند آورد.
اما توجه داشته باشید در مواردی که پارگی روی پلک است
و امکان ادامه پارگی تا کره چشم وجود دارد، مانند فرورفتن اجسام نوک تیز، باید از فشار مستقیم روی کره چشم پرهیز کرد
و قاب محافظ روی چشم گذاشت و بیمار را به یک مرکز چشم پزشکی منتقل نمود.
پارگی کره چشم
در این موارد باید از دستکاری زخم و ریختن هر گونه قطره در چشم و فشار روی آن پرهیز نمود و قاب محافظ روی چشم قرار داد.
از پانسمان چشم اکیداً خودداری کرده و بیمار را به مرکز چشم پزشکی منتقل کنید
تا توسط چشم پزشک معاینه شده و اقدامات درمانی و یا جراحی انجام شود.
در صورتیکه جسم مانند میخ به چشم وارد شده و در آنجا باقی مانده، از دستکاری و درآوردن آن خودداری کنید
و مصدوم را در همان حالت به بیمارستان منتقل کنید.
اجسام خارجی در سطح کره چشم
در صورت اصابت جسم خارجی در هنگام چکش کاری، در اسرع وقت به چشم پزشک مراجعه نمایید.
در آسیب های نفوذی ناشی از سوزن سرنگ ( به خصوص در کوردکان )
علی رغم اینکه ممکن است بیمار ظاهراً مشکلی نداشته باشد،
اما احتمال بروز عفونت داخل چشمی شدید و از دست رفتن بینایی وجود دارد،
بنابراین مراجعه به چشم پزشک لازم است.
آسیب های غیر نافذ ناحیه پلک و کره چشم
مانند ضربه های مشت و اجسام سنگین که منجر به پارگی های واضح نمی شوند.
در این موارد نیز بهتر است ابتدا بیمار توسط چشم پزشک معاینه شود
زیرا گاهی پارگی های مخفی کره چشم یا شکستگی استخوان های اطراف کره چشم وجود دارد
و در صورت تاخیر درمان، ممکن است منجر به آسیب دایمی چشم و عصب بینایی شود.
در مواردی مثل خون ریزی های ساده داخل چشم،
پزشک پس از معاینه و اطمینان از نبودن آسیب های بیشتر مثل پارگی کره چشم و کندگی شبکیه یا آسیب به عصب بینایی، توصیه های لازم را مطرح و اقدام به تجویز دارو می نماید.
بیمارستان چشم پزشکی نور
اورژانس چشم پزشکی بیمارستان نور با حضور متخصص چشم پزشکی به صورت شبانه روزی آماده ارایه خدمات چشم پزشکی اورژانس به بیماران مراجعه کننده است.
ضمناً بیمارستان از حضور تعدادی از چشم پزشکان فوق تخصص کودکان بهره می برد
که می توانند در صورت نیاز، خدمات درمانی اورژانس بیمارستان را تکمیل نمایند.
همچنین در موارد حاد و درصورتیکه نیاز به مشاوره تلفنی دارید،
همه روزه می توانید با شماره تلفن ۸۲۴۰۰ جهت مشورت و کسب راهنمایی تماس حاصل نمایید.
دلایل افتادگی پلک فوقانی در کودکان و روش درمان آن
افتادگی پلک فوقانی یا در اصطلاح «پتوز» ممکن است خفیف باشد یا تمامی مردمک را بپوشاند،
دید طبیعی را محدود یا حتی به طور کامل مسدود کند.
افتادگی پلک فوقانی گاهی یک یا هر دو چشم را درگیر میکند، میتواند وراثتی باشد،
در بدو تولد ایجاد شود و حتی در سنین بالاتر نیز اتفاق بیفتد.
افتادگی پلک فوقانی کودکان را در بدو تولد «پتوز مادرزادی» میگویند.
اگر کودکی با این عارضه به صورت متوسط تا شدید متولد شود
ممکن است برای تکامل بینایی نیازمند درمان فوری باشد.
پتوز مادرزادی اغلب در اثر نقص در تکامل عضله بالابرنده پلک فوقانی اتفاق میافتد.
اگر چه پتوز معمولا یک اختلال مجزا میباشد
ولی در موارد مادرزادی ممکن است با اختلالات دیگری از جمله اختلال حرکات چشمی، بیماری های عضلانی، تومورهای پلک یا سایر تومورها، اختلالات عصبی و عیب انکساری همراه شود.
باید یادآوری کنیم این بیماری معمولا با گذشت زمان بهبود نمییابد.
* نشانه های بیماری
شایعترین علامت آشکار پتوز در کودکان، افتادگی پلک است.
در پتوز مادرزادی، اغلب عدم تقارن چین پلک وجود دارد.
کودکان مبتلا به این عارضه ممکن است برای دیدن مجبور شوند گردن خود را به عقب خم کنند
یا ابروها را به سمت بالا بکشند.
این حرکتهای سر و صورت نشان میدهد کودک سعی دارد برای دیدن از هر دو چشم استفاده کند.
بعد از گذشت چندسال، وضعیت غیرطبیعی سر ممکن است منجر به اختلالاتی در سر و گردن شود.
علاوه بر نکات گفته شده افتادگی پلک دوران کودکی میتواند به دو علت منجر به تنبلی چشم شود؛
نخست انسداد مسیر بینایی در موارد پتوز شدید و ایجاد آستیگماتیسم و تاری دید ناشی از آن.
اگر کودک مبتلا به انحراف چشم باشد، ممکن است این مشکل به دلیل وجود پتوز مخفی بماند که در نتیجه به تنبلی چشم میانجامد.
* درمان انحراف پلک فوقانی در کودکان
روش معمول برای درمان پتوز کودکان جراحی است.
اگر تنبلی چشم به طور همزمان وجود داشته باشد،
ممکن است قراردادن پوشش بر روی چشم سالم و یا استفاده از عینک یا قطره چشمی نیز ضروری باشد؛
چشم پزشک براساس سن کودک، درگیری یک یا هر دو پلک، شدت پتوز، قدرت عضلات بالابرنده و پایین آورنده پلک و وضعیت حرکات چشمی انجام جراحی و انتخاب روش مناسب را بررسی و تجویز میکند.
فراموش نکنید در پتوز کودکان انجام معاینه های منظم چشم پزشکی در سالهای اول زندگی برای پیشگیری و درمان تنبلی احتمالی چشم از اهمیت ویژهای برخوردار است.
همانطور که اشاره شد انحراف پلک فوقانی در کودکان و حتی بزرگسالان با انجام عمل حراجی قابل درمان است
و این شیوه علاوه بر اصلاح وضعیت ظاهری میتواند باعث بهبود بینایی فرد شود.
برای مطالعه بیشتر در مورد چشم کودک مطلب زیر را مطالعه کنید:
چشم کودکان ،قسمت اول: معاینات روتین چشم کودکان، تاثیر آلودگی هوا بر چشم کودکان و محافظت از چشم کودکان در مقابل اشعه UV
