آیا تا به حال نام گروه رفتگران طبیعت را شنیدهاید؟ اگر عاشق سفر و گشت و گذار هستید، اگر دلتان برای طبیعت میتپد و به فکر حفاظت محیط زیست و پاکسازی آن از زباله اید، وقتش است که آستین بالا بزنید و زیبایی را به چهرهٔ طبیعت برگردانید. اما چطور؟ با گروه رفتگران طبیعت همراه شوید، با یک تیر دو نشان بزنید، هم طبیعتگردی کنید و هم کاری کنید کارستان!
همهٔ ما طبیعت را زیبا و تمیز میخواهیم، دیدن زبالههایی که در طبیعت رها شدهاند و محیط زیست را آلوده و زشت کردهاند برای همه ناراحت کننده است. وجود زبالهها در طبیعت به حیوانات و حیات وحش به شدت آسیب میرساند و باعث مرگ و میر آنها میشود. کارشناسان محیط زیست میگویند گام نخست جلوگیری از آلودگی زیست محیطی، ساخت و ارائهٔ الگوهای فرهنگی است که بتواند مردم را از آسیبهایی که ریختن زباله در طبیعت برای آنها به همراه دارد، آگاه کند. از گردشگران خواسته میشود کیسه مخصوص جمعآوری زباله را همراه خود داشته باشند و زبالههای خود را در جنگل، ساحل دریا، کنار چشمههای آب، مناطق کوهستانی و درهها رها نکنند. ته سیگار، بطریهای آب معدنی، نوشابه و ظروف یکبار مصرف زبالههایی هستند که بیشترین آسیب را به طبیعت وارد میکنند زیرا تقریبا ۳۰۰ سال طول میکشد تا ظروف پلاستیکی در طبیعت تجزیه شوند. براساس آمارها از هر تن زباله حدود ۴۰۰ متر مکعب گاز گلخانهای دیاکسیدکربن و ۶۰۰ لیتر شیرابه خارج میشود.
رفتگران طبیعت، جرقهٔ اولیه
امروزه با فرهنگساز گستردهای که انجام شده، خیلی از ما هنگام جمع آوری زبالههای خود زبالههای دیگر را هم جمع میکنیم و با خود میبریم اما پاکسازی طبیعت کاری نیست که به تنهایی از پس آن برآییم. رفتگران طبیعت گروهی داوطلبانه مردمی و بدون سود برای پاکسازی محیط زیست ایران است که از افراد داوطلبی مثل من و شما تشکیل شده است؛ کسانی که دوست ندارند هیچ شیء باقیمانده از انسانها زیبایی و پاک بودن طبیعت را به هم بزند. پدید آورندهٔ این گروه کاظم نجاریون هم یکی از همین عاشقان طبیعت است. او پیش از راهاندازی این گروه، هنگام طبیعتگردی همراه با خانواده و دوستان به طور شخصی اقدام به پاکسازی طبیعت از زباله میکرد تا این که ۲۸ خرداد ۱۳۹۱ در بازدید از دریاچه چورت استان مازندران و پاکسازی آن منطقه با گوشی تلفن همراه خود از زبالهها عکس گرفت و در صفحه شخصی خود در فیسبوک منتشر کرد. او پس از دیدن استقبال کاربران فیسبوک از این عکسها، صفحهای به نام «رفتگران طبیعت ایران» با شعار «ما دیگه آشغال نمیریزیم» در فیسبوک ایجاد کرد. در چند ساعت نخست بیش از هزار کاربر این صفحه را پسند کردند و عملاً هسته اولیه این گروه شکل گرفت. این صفحه هم اکنون نزدیک به ده هزار پسندکننده دارد.
هدفهای مهم این گروه موارد زیر هستند:
• پاکسازی مناطق آلوده به زباله
• فرهنگسازی در مورد تمیزی محیط زیست
• فرهنگسازی در مورد تولید کمتر زباله
• سعی در بازیافت زباله های جمع آوری شده
نخستین برنامه پاکسازی این گروه در بوستان سوهانک (شرق تهران) سازماندهی شد که ۷۰ داوطلب در آن شرکت کردند. پس از آن پیرو درخواستهای زیاد داوطلبان از شهرهای دیگر، برای هر استان یک گروه راهاندازی شد و سازماندهی برنامههای پاکسازی محیط زیست هر استان به گروه مربوط به آن استان واگذار شد. هم اکنون گروه رفتگران طبیعت در ۳۱ استان ایران ایجاد شده و در هر یک از آنها دستکم یک برنامه پاکسازی انجام شده است.
ما دیگه آشغال نمیریزیم
شعار رفتگران طبیعت این است: ما دیگه آشغال نمیریزیم. رفتگران طبیعت میگویند:« ظرف یکبار مصرف انتخاب من نیست، آگاهی من در انتخابم تاثیر مستقیم دارد و من از مضرات ظروف یکبار مصرف بر سلامت خود و طبیعتم آگاهم». یک رفتگر طبیعت باور دارد که زندگی بدون یک بار مصرفها هم امکانپذیر است. تقریبا ۱۵ سال طول میکشد تا تهسیگار به طور کامل به طبیعت باز گردد. از طرف دیگر وقتی تهسیگار به زمین میافتد، مواد سمیاش در محیط پراکنده میشود. یک تهسیگار به تنهایی میتواند ۵۰۰ لیتر آب آشامیدنی را آلوده و غیر قابل آشامیدن کند. دور انداختن تهسیگار در کف خیابان نیز میتواند خسارات جدی به محیط زیست وارد کند؛ آلودگی آب، خاک، مسموم شدن حیوانات و حتی خفگی آنها ازجمله این خطرات است. هر تهسیگار پس از باران یک متر مربع خاک را آلوده میکند و تا مدتی در آن خاک هیچ گیاهی رشد نمیکند.
شرکت در برنامه های رفتگران طبیعت محدودیت سنی ندارد و هر کس با هر سنی علاقمند باشد میتواند برای حفظ محیط زیست تلاش کند. در این گردهمایی ها شما می توانید علاوه بر طبیعتگردی و آشنا شدن با مکانهای جدید شهر و کشورتان، باری از دوش طبیعت بردارید و در راستای پاکسازی محل زندگیمان کمکی انجام دهید. یک محیط دوستانه که در آن می توانید با آدمهایی شبیه به خودتان آشنا شوید و چیزهای زیادی درباره حفاظت از طبیعت، ترفندهای بازیافت کردن زباله ها و تولید زباله کمتر یاد بگیرید.
اعضای گروه رفتگران طبیعت که این نام را با افتخار بر خود نهادهاند، به طور دستهجمعی به مناطق مختلف، کوهها، پارکها، اماکن عمومی، ورزشگاهها و دیگر جاهایی که توسط افراد بی فرهنگ آلوده شده میروند و این مناطق را پاکسازی می کنند. این افراد در این برنامهها، علاوه بر پاکسازی محیطی که متعلق به همۀ ماست، با روحیۀ کار جمعی، تواضع و فروتنی، مسئولیت در قبال دیگران، سالم زیستن و سالم اندیشیدن آشنا میشوند و برای نظافت شهری و احترام به طبیت فرهنگسازی می کنند. گروه رفتگران طبیعت اخیرا به مقام دومی جایزۀ ملی محیط زیستی ایران رسیده اند.
باورمندان به جامعۀ مدنی معتقدند چنانچه در دنیا، بسیاری از نقشها و مسئولیتهای دولتها را، نهادهای مدنی اعم از اصناف و NGOها و شوراهای شهر و محلات و خیابانها و کوچهها بعهده بگیرند، با افزایش مشارکت مردمی، بسیاری مشکلات فرهنگی، اجتماعی، اقتصادی و زیست محیطی حل خواهند شد. و این مدل، بسیار کاراتر و مناسبتر از واگذاری نقشهای دولت به بخش خصوصی و نظام سرمایه داری است.
ارتباط با گروه رفتگران طبیعت
اگر شما هم دلتان برای محیط زیست میسوزد و نسبت به آن احساس مسئولیت می کنید، می توانید عضوی از گروه رفتگران طبیعت باشید. حتی اگر مشغله زیادی دارید، هر چند ماه یک بار شرکت کردن در اینجور برنامه ها نیز میتواند تاثیر بزرگی بر روی پاکسازی طبیعت به جا بگذارد و علاوه بر آن حس خوب مفید بودن را برایتان به وجود بیاورد. خوشبختانه رفتگران طبیعت دارای سایت اختصاصی است که در آن می توانید درباره برنامه های هر استان اطلاعات کسب کنید. همچنین رفتگران طبیعت هر استان پیج جداگانه ای هم دارند که می تونید با لایک کردن آن ها پیگیر برنامه ها و اخبارشان باشید.