اول ماه چگونه ثابت می شود و شرایط رویت هلال ماه از منظر آیت الله وحید خراسانی

اول ماه چگونه ثابت می شود و شرایط رویت هلال ماه از منظر آیت الله وحید خراسانی

اول ماه چگونه ثابت می شود؟ رویت ماه در ابتدای ماه قمری از مواردی است که در ماه های قمری به ویژه ماه رمضان بسیار سوال برانگیز می شود. راه ثابت شدن اول ماه و احکام آن در سایت آیت الله وحید خراسانی و در قسمت توضیح المسائل آن بیان شده است که ما در اینجا به صورت مختصر ‌بعضی از آن موارد را در ادامه آورده ایم. البته به شما توصیه اکید می کنیم مسائل دینی و شرعی را از منابع مطمئن جویا شوید و به این مطلب خلاصه شده اکتفا نکنید. برای اطلاع دقیق از سوال خود می توانید به سایت این مرجع عالیقدر مراجعه کنید (این لینک).

 

راه ثابت شدن اول ماه

 

مسأله ۱۷۳۸ ـ اوّل ماه به چند چيز ثابت مى شود:

(اوّل) آن كه خود انسان ماه را ببيند.

(دوم) عدّه اى كه از گفته آنان يقين يا اطمينان پيدا مى شود بگويند ماه را ديده ايم ، و همچنين است هر چيزى كه به واسطه آن يقين يا اطمينان پيدا شود.

(سوم) دو مرد عادل بگويند كه در يك شب ماه را ديده ايم ، ولى اگر صفت ماه را بر خلاف يكديگر بگويند ، اوّل ماه ثابت نمى شود ، و همچنين اگر قابل تصديق نباشند ، مثل اين كه آسمان صاف باشد و عدّه استهلال كنندگان زياد باشند و غير از اين دو ديگران هر چه دقت كنند نبينند.

(چهارم) سى روز از اوّل ماه شعبان بگذرد كه به واسطه آن اوّل ماه رمضان ثابت مى شود ، و سى روز از اوّل ماه رمضان بگذرد كه به واسطه آن اوّل ماه شوّال ثابت مى شود.

 

ثبوت اول ماه به حكم حاكم شرع

 

مسأله ۱۷۳۹ ـ ثبوت اوّل ماه به حكم حاكم شرع محلّ اشكال است.

 

ثبوت اول ماه به قول منجّمين

 

مسأله ۱۷۴۰ ـ اوّل ماه به قول منجّمين ثابت نمى شود ، ولى اگر انسان از گفته آنان يقين يا اطمينان پيدا كند ، بايد به آن عمل نمايد.

 

بلند بودن و دیر غروب كردن و پيش از ظهر ديدن و طوق داشتن ماه

 

مسأله ۱۷۴۱ ـ بلند بودن ماه و دير غروب كردن آن ، دليل نمى شود كه شب پيش ، شب اوّل ماه بوده است ، ولى اگر پيش از ظهر ماه ديده شود آن روز اوّل ماه محسوب مى شود ، و ثبوت اوّل ماه به طوق داشتن ماه محلّ اشكال است.

 

چنانچه بعد ثابت شود که شب پیش اول ماه بود

 

مسأله ۱۷۴۲ ـ اگر اوّل ماه رمضان براى كسى ثابت نشود و روزه نگيرد ، چنانچه بعد ثابت شود كه شب پيش اوّل ماه بوده ، بايد روزه آن روز را قضا نمايد.

 

ثابت شدن اول ماه در شهرى یا شهرهای هم افق با آن

 

مسأله ۱۷۴۳ ـ اگر در شهرى اوّل ماه ثابت شود ، در شهرهاى ديگر ـ چه دور باشند چه نزديك ، چه در افق متّحد باشند يا نه ـ در صورتى كه در بیشتر از شب مشترک باشند ثابت می شود ، و در غیر این صورت ثبوت اول ماه در آنجا محل اشکال است.

 

ثبوت اول ماه به تلگراف

 

مسأله ۱۷۴۴ ـ اوّل ماه به تلگراف ثابت نمى شود ، مگر انسان بداند كه تلگراف بر اساس حجّت شرعيّه بوده است.

 

روزى را كه نمى ‏داند آخر ماه رمضان است یا اول شوال

 

مسأله ۱۷۴۵ ـ روزى را كه انسان نمى داند آخر ماه رمضان است يا اوّل شوّال ، بايد روزه بگيرد ، ولى اگر پيش از مغرب بفهمد كه اوّل شوّال است بايد افطار كند.

 

زندانى که راهى براى ثبوت ماه رمضان نداشته باشد

 

مسأله ۱۷۴۶ ـ اگر زندانى راهى براى ثبوت ماه رمضان نداشته باشد ، بايد به گمان از هر طريقى كه ميسّر است عمل نمايد ، و اگر آن هم ممكن نباشد هر ماهى را كه احتمال مى دهد ماه رمضان است روزه بگيرد صحيح است ، ولى بايد بعد از گذشتن يازده ماه از ماهى كه روزه گرفته ، دوباره يك ماه روزه بگيرد ، و اگر بعد از آن روشن شود كه آنچه را كه گمان كرده يا اختيار كرده ماه رمضان نبوده ، چنانچه معلوم شود ماه رمضان قبل از آن ماه بوده ، كفايت مى كند ، و اگر معلوم شود بعد از آن بوده بايد قضا نمايد.

 

 

 

 

روزه هاى حرام و مكروه

روزه عيد فطر و قربان و يوم الشك به نيت اول ماه رمضان

 

مسأله ۱۷۴۷ ـ روزه عيد فطر و قربان حرام است ، و نيز روزى را كه انسان نمى داند آخر شعبان است يا اوّل ماه رمضان اگر به نيّت اوّل ماه رمضان روزه بگيرد حرام است.

 

روزه گرفتن زن بدون اجازه شوهر

 

مسأله ۱۷۴۸ ـ اگر زن به واسطه گرفتن روزه مستحبّى حقّ شوهرش از بين برود ، نبايد روزه بگيرد ، و بنابر احتياط مستحبّ اگر حقّ شوهر هم از بين نرود ، بدون اجازه او روزه مستحبّى نگيرد.

 

روزه مستحبى اولاد

 

مسأله ۱۷۴۹ ـ روزه مستحبّى اولاد ، اگر موجب اذيّت پدر و مادر شود حرام است.

 

نهی کردن پدر يا مادر فرزند خود را در بین روز از روزه مستحبى

 

مسأله ۱۷۵۰ ـ اگر فرزند بدون اجازه پدر روزه مستحبّى بگيرد و در بين روز پدر او را نهى كند ، چنانچه مخالفت او موجب اذيّتش باشد بايد افطار نمايد ، و همچنين اگر مادر او را نهى كند و مخالفت او موجب اذيتش باشد.

 

گفته طبیب با اینكه مى ‏داند روزه براى او ضرر ندارد يا دارد

 

مسأله ۱۷۵۱ ـ كسى كه مى داند روزه براى او ضرر ندارد ، اگر چه طبيب بگويد ضرر دارد ، بايد روزه بگيرد ، و كسى كه يقين يا گمان به ضرر مورد اعتنا يا ترس آن را كه منشأ عقلايى داشته باشد دارد ، اگر چه طبيب بگويد ضرر ندارد ، بايد روزه نگيرد ، و اگر روزه بگيرد صحيح نيست ، مگر اين كه روزه براى او ضرر نداشته و قصد قربت كرده باشد ، كه در اين صورت روزه اش صحيح است.

 

احتمال اینكه روزه برايش ضرر قابل اعتنا دارد

 

مسأله ۱۷۵۲ ـ اگر انسان احتمال بدهد كه روزه برايش ضرر قابل اعتنا دارد و از آن احتمال ترس براى او پيدا شود ، چنانچه احتمال او عقلايى باشد ، نبايد روزه بگيرد ، و اگر روزه بگيرد باطل است ، مگر در صورتى كه ضرر نداشته و قصد قربت كرده باشد.

 

كسى كه بعد از مغرب روزه براى او ضرر قابل اعتنا داشته

 

مسأله ۱۷۵۳ ـ كسى كه عقيده اش اين است كه روزه براى او ضرر قابل اعتنا ندارد ، اگر روزه بگيرد و بعداز مغرب بفهمد روزه براى او ضرر قابل اعتنا داشته، بايد قضاى آن را به جا آورد.

 

روزه های حرام غير از روزه‏ هايى كه ذكر شد

 

مسأله ۱۷۵۴ ـ غير از روزه هايى كه ذكر شد ، روزه هاى حرام ديگرى هم هست كه در كتابهاى مفصّل ذكر شده است.

 

روزه روز عاشورا و روزه يوم الشك بين عرفه و عيد قربان

 

مسأله ۱۷۵۵ ـ روزه روز عاشورا بنابر احتياط واجب جايز نيست ، و روزه روزى كه انسان شكّ دارد كه روز عرفه است يا عيد قربان مكروه است.

 

 

روزه هاى مستحبّ

 

روزه ‏هاى مستحب افطار آن به دعوت مؤمن

 

مسأله ۱۷۵۶ ـ روزه تمام روزهاى سال ـ غير از روزه هاى حرام و مكروه كه ذكر شد ـ مستحبّ است ، و براى بعضى از روزها بيشتر سفارش شده است كه از آن جمله است :

۱ ـ پنجشنبه اوّل و پنجشنبه آخر هر ماه ، و چهارشنبه اوّلى كه بعد از روز دهم ماه است ، و اگر كسى آنها را به جا نياورد مستحبّ است قضا نمايد ، و چنانچه اصلا نتواند روزه بگيرد ، مستحبّ است براى هر روز يك مُد طعام يا (۶/۱۲) نخود نقره سكه دار به فقير دهد.

۲ ـ سيزدهم و چهاردهم و پانزدهم هر ماه.

۳ ـ تمام ماه رجب و شعبان ، و بعضى از اين دو ماه اگر چه يك روز باشد.

۴ ـ روز عيد نوروز.

۵ ـ روز چهارم تا نهم شوّال.

۶ ـ روز بيست و پنجم و بيست و نهم ذى قعده.

۷ ـ روز اوّل تا روز نهم ذى حجّه (روز عرفه) ، ولى اگر به واسطه ضعف روزه نتواند دعاهاى روز عرفه را بخواند روزه آن روز مكروه است.

۸ ـ روز عيد سعيد غدير (۱۸ ذى حجّه).

۹ ـ روز مباهله (۲۴ ذى حجه).

۱۰ ـ روز اوّل و سوم و هفتم محرّم.

۱۱ ـ روز ميلاد مسعود پيغمبر اكرم (صلى الله عليه وآله وسلم) (۱۷ ربيع الاوّل).

۱۲ ـ روز پانزدهم جمادى الاولى.

۱۳ ـ روز مبعث حضرت رسول اكرم (صلى الله عليه وآله وسلم) (۲۷ رجب).

و اگر كسى روزه مستحبّى بگيرد واجب نيست آن را به آخر برساند ، بلكه اگر برادر مؤمنش او را به غذا دعوت كند ، مستحبّ است دعوت او را قبول كند ، و در بين روز اگر چه بعد از ظهر باشد افطار نمايد.

 

 

موارد استحباب خوددارى از باطل كردن روزه

 

کسانی که روزه نيستندولی مستحب است از مبطلات خوددارى كنند

 

مسأله ۱۷۵۷ ـ براى چند نفر مستحبّ است در ماه رمضان ـ اگر چه روزه نيستند ـ از كارى كه روزه را باطل مى كند خوددارى نمايند:

(اوّل) مسافرى كه در سفر كارى كه روزه را باطل مى كند انجام داده باشد ، و پيش از ظهر به وطنش يا به جايى كه مى خواهد ده روز بماند برسد.

(دوم) مسافرى كه بعد از ظهر به وطنش يا به جايى كه مى خواهد ده روز در آن جا بماند برسد.

(سوم) مريضى كه بعد از ظهر خوب شود ، و همچنين است اگر پيش از ظهر خوب شود ، و كارى كه روزه را باطل مى كند انجام داده باشد.

(چهارم) زنى كه در بين روز از خون حيض يا نفاس پاك شود.

 

نماز مغرب و عشاء را پيش از افطار خواندن يا در وقت فضيلت

 

مسأله ۱۷۵۸ ـ مستحبّ است روزه دار نماز مغرب و عشاء را پيش از افطار كردن بخواند ، ولى اگر كسى منتظر اوست يا ميل زيادى به غذا دارد كه نمى تواند با حضور قلب نماز بخواند ، بهتر است اوّل افطار كند ، ولى به قدرى كه ممكن است نماز را در وقت فضيلت آن به جا آورد.

 

توصیه می کنیم حتما این مطالب را جهت اگاهی بیشتر مطالعه کنید:

روزه مسافر و احكام آن و کسانیکه روزه بر آنها واجب نیست ازمنظر آیت الله وحید خراسانی

روزه گرفتن در اسلام و احکام آن بر مبنای فتوای آیت الله سیستانی

روزه قضا و احکام روزه قضای ماه رمضان بر مبنای رساله آیت الله سیستانی

چیزهایی که روزه را باطل می‌کند ، احکام مبطلات روزه از منظر آیت الله سیستانی

Summary
Reviewer
اول ماه چگونه ثابت می شود و شرایط رویت هلال ماه از منظر آیت الله وحید خراسانی
Review Date
Reviewed Item
تحریریه آموزشه
Author Rating
4
اول،ماهرویت،ماهعید،فطرماه،رمضان
Comments (0)
Add Comment